Marangozluk; tarihi çok eskilere dayanan bir meslektir. İlk insan ve ilk peygamber Hz. Adem Aleyhisselam zamanından itibaren evlerde soğuktan ve sıcaktan korunmak amacıyla kapı-pencere, denizlerde yük taşımacılığında kullanılan gemiler hep marangozluk mesleğiyle inşa edildi. Günümüzde ise kapı-pencere ile birlikte evlerde kullanılan mobilya ve diğer aksesuarlar yapılıyor. Kur'an-ı kerimde ismi geçen ve 950 yıl yaşayarak kavmini tevhid inancına davet eden Hz. Nuh aleyhisselam Nuh tufanından iman eden kavmini kurtarmak için Allah’ın (c.c.) emriyle ilk gemiyi inşa ederek, marangozların piri kabul ediliyor. Van’da da Marangozluğun geçmişi eskilere dayanıyor. Mesleğini seven ve 1982’li  yıllarda bu mesleğe ilk adımını atan  Süleyman Akdaş, çıraklıktan ustalığa yükselişinin öyküsünü bizimle paylaştı.

Röportaj-Fotoğraf Hüseyin Geylani Akdaş

Sizi tanıyabilir miyiz?

1969 yılında Van’da dünyaya geldim. İlkokulu bitirdikten sonra 1982 yılında rahmetli olan eniştem Mehmet Ali Say’a ait Hastane Caddesi’ndeki atölyede marangozluk mesleğine çırak olarak başladım. Eniştemin vefatından sonra aynı iş yerinde diğer ustalarla mesleğe devam ettim. Bu işyeri kapandıktan sonra Erciş yolu üzerinde yapımı tamamlanan Marangozlar Sanayi Sitesi’nde faaliyete giren çeşitli işyerlerinde mesleğime devam ettim. İnşaatlarda ahşap doğrama yerine hazır kapılar çıkınca bu kez mobilyacılık mesleğine yöneldim. Bu arada Milli Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen çıraklık ve usta yetiştiriciliği belgelerini aldım. 1992 yılından itibaren de kendime ait işyerimde mobilyacılık mesleğini sürdürüyorum.    

Atölyenizde hangi ürünleri üretiyorsunuz.?

Atölyemiz de mobilya olarak evlerde aldığımız özel ölçülere göre yatak odası takımı, genç odası, yüklük, portmanto, vestiyer, mutfak dolabı,  çalışma odası gibi çeşitli ürünler üretiyoruz.   

Mobilya Üretim Süresi ne kadar?

Mobilya üretim süresi işin büyüklüğüne, ölçüsüne, hacmine göre değişiyor. Siparişin durumuna göre bazen gün içinde müşteriye ürününü teslim edebiliyoruz. İş yoğunluğuna göre de siparişlerin 2-3 günlük veya 1-2 hafta içinde teslim ettiğimiz de oluyor. 

MDF ve Sunta arasındaki fark nedir?

MDF üretimi 1988’den itibaren başladı. Tabi ki çok kaliteli ve uzun ömürlü bir malzeme.  Sunta ise biraz kepek karışımı olduğundan dolayı genelde siparişlerimizde MDF’yi kullanıyoruz.     

Kurulum ve Montaj İşlemlerinden bahseder misiniz? 

Müşteriden siparişi aldıktan sonra işyerimizde imalat işlemine başlıyoruz. Özel bir itina ile siparişi tamamladıktan sonra işyerinde kurulumunu yaparak kalite kontrolü yapıyoruz. Montaj esnasında gözümüzden kaçan bir durum olabiliyor. Kalite kontrolü sağladıktan sonra kurulumu söküp itina ile araç yükleyip müşterinin evine, işyerine götürdükten sonra montajını yapıyoruz. Montaj bittikten sonra da yeniden bir kontrol yapılıp, ayar ve diğer işlemlerin ardından müşterinin de değerlendirmesini alarak ayrılıyoruz. 

Mesleğinizde en önemli unsur nedir?

Sağlam ve kaliteli bir iş çıkarmak. Siparişlerimizde önem verdiğimiz en önemli unsur müşteri memnuniyetidir.   

Bir mobilyacı olarak insanlar niçin sizi tercih etmelidir?

Bir sanatkarın en önemli düsturu öncelikle dürüst ve beşeri münasebetleri iyi olmalı. Bende bu mesleği yaklaşık 35 yıldır yapıyorum. Öncelik verdiğim konu dürüst olmak ve insanlarla iyi bir diyalog kurmaktır.  Yıllardır bu işi yapıyorum ve severek yapıyorum. Müşterilerimizin bizi tercih etmelerinin en önemli etkeni sağlam-kaliteli iş yaptığımız ve güleryüzlü olmamız sebebiyle de tercih ediliyoruz. 

Genel olarak mobilyacılık  yapan insanlar hakkında neler söyleyebiliriz.?

Marangozluk mesleği aynı zamanda bir Peygamber ve kutsal bir meslek. Bu mesleğin piri Hz. Nuh (a.s.)’dır. Nuh (a.s.)  kendisine iman edenleri Nuh tufanından kurtarmak için Cenab-ı Allah’ın emriyle bir gemi yapmaya başlamasıyla bu meslek günümüze kadar gelmiş. Binlerce yıldır bu meslekte milyonlarca usta yetişmiş. Nuh (a.s.) döneminde gemi yapılmış sonraki dönemlerde de kapı pencere günümüzde ise mobilya sektörü genişleyerek devam ediyor. Şimdi ise evlerimizde kullandığımız birçok ürün mobilya ve ahşap doğrama kullanılıyor. Bu meslekte para ikinci planda gelmektedir. Önemli olan güzel bir meslek icra etmektir.    

Mesleğinizin ilk yılları ve son yıllarını bize nasıl kıyaslar mısınız?

1982 yılında bu mesleğe başladığımız yıllarda teknoloji bu kadar gelişmemişti. Özellikle mobilyacılıkta tüm işlemler ayrı ayrı yapılıyordu. 1990’lı yıllardan sonra bilgisayar programlı siensi makinaları, fabrikasyon üretimli ürünler çıkmaya başladı. 1990’lı yıllarda iş gücü yoğunluğu varken şimdilerde ise yeni teknoloji ile birlikte yerini seri üretime bıraktı. Eskiye nazaran şimdi işler daha kısa sürede, daha pratik bir şekilde yapılıyor. Bunun sonucunda da daha kaliteli ürünler çıkınca mobilyacılık mesleği de teknoloji olarak üst seviyelerde. 

Mesleğinizden memnun musunuz.?

Mesleğimden memnum. Ancak bu meslek fiziki iş gücüne dayalı olduğu için yaş ilerledikçe ve ağır bir meslek olduğu için insanı yıpratıyor. 

Meslekle ilgili sıkıntılarınız neler? 

Mesleğimizin en önemli sıkıntısı ham madde ve malzemelere gelen zamlardır. Mobilyada kullandığımız tüm ürünler Türkiye’nin çeşitli illerinden Van’a geliyor. İş yoğunluğuna göre iş mevsiminde bazen sıkıntı yaşıyoruz. Dövizdeki dalgalanmalar ve enflasyonun artması kullandığımız malzemelerin de fiyatlarının artmasına sebep oluyor.  Kuyumcuda borç aldığın bir bileziğin net fiyatı yazılmaz,  sadece kaç gram aldıysan o yazılıyorsa mobilyacılıkta da bu böyledir. Sürekli zam geldiği için toptancıdan aldığımız bir tabaka medefe, 1 tabaka sunta yazılır. Hangi tarihte ödeme yaptıysak o günün fiyatı üzerinden ödeme yapılıyor.  

Mesleği öğrenmek için çırak, kalfa bulabiliyor musunuz.?

Kalifiyeli eleman bulamıyoruz. Çünkü şimdiki gençlik  üzerim toz olmasın, saçlarım bozulmasın diye bu mesleğe yanaşmıyor. Onun için de çırak ve kalifiyeli usta bulmada sıkıntı yaşıyoruz. Kalifiyeli eleman sorunu sadece bizde değil Türkiye’deki tüm esnafın sorunu. 

Meslek ile ilgili beklentileriniz neler?

Peygamber mesleği olduğu için kıyamete kadar da devam edecektir. Çünkü her zaman ihtiyaç olan ve ölmeyecek bir mesleğimiz var. Bu mesleğimizin geleceği de iyi. Yaptığımız işten müşteri memnun olunca bizde mutlu oluyoruz. Bir eserin ortaya çıkması bizi fazlasıyla memnun ediyor. Meslekten beklentim ise bu işi yapanların kaliteli iş yapmaları ve insanları memnun ederek, gelecek nesillere yeni istihdam alanları oluşturmaları, mesleği sürdürecek kalifiyeli eleman yetiştirmeleridir.   

Şu anda yeni bir iş yapmak isteydiniz hangi mesleği yapmak isterdiniz?

Yine bu mesleği yapardım.

Çevre esnafı ile ilişkileriniz nasıl?

Meslektaşlarımla Allah’a şükür bir sıkıntımız. Abi-kardeş gibi çalışıyoruz. Kimsenin işine karışmayız. Kimsenin sanatını kötülemeyiz. İnsanlar da o konuda birbirine saygı duyuyorlar. 

Müşteri ile yaşanan sorunlara örnek verebilir misiniz.?

Müşteri bir dolap yaptırmak istediği zaman kafasındaki tasarımla bizim tasarım bazen birbirine uymuyor olabiliyor. Bazen müşteri bizden farklı bir şey bekler biz farklı yaparız. Müşteri daha basit bir şey bekler biz daha zor bir şey yaparız. Bazen müşterilerin renk konusu olsun, malzeme konusunda  olsun farklılıkları olabiliyor. Ancak müşteri memnuniyetini ön planda tuttuğumuz için sorunu çözmeye çalışıyoruz. Bunun içinde müşteriden hep olumlu tepkiler alıyoruz.

Ustam bize zaman ayırdığınız ve sorularımızı cevaplandırdığınız için teşekkür ederim.

Bizde teşekkür ediyoruz.